حذف صفرها، بدون درمان دردهای اقتصادی
اتاق خبر – کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در اقدامی مهم، لایحه حذف چهار صفر از پول ملی را به منظور اصلاح نظام پولی کشور تصویب کرد. این تصمیم که با حضور محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، و نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارایی گرفته شد.
جزئیات لایحه: یک دلار چند تومان می‌شود؟
فتح‌الله توسلی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، اعلام کرد: با اجرای این لایحه، هر 10,000 ریال فعلی به یک تومان جدید تبدیل خواهد شد. این تغییر به معنای کاهش چهار صفر از واحد پولی است. برای مثال، اگر هم‌اکنون یک دلار حدود یک میلیون ریال ارزش دارد، پس از اجرا، ارزش آن به حدود 100 تومان کاهش خواهد یافت. این اقدام نه‌تنها محاسبات مالی را ساده‌تر می‌کند، بلکه از نظر روانی و بین‌المللی، تصویر مثبت‌تری از پول ملی ارائه می‌دهد.
توسلی تأکید کرد: «وقتی یک دلار معادل یک میلیون ریال اعلام می‌شود، حس کاهش ارزش پول ملی را القا می‌کند. اما با حذف صفرها، گفتن اینکه یک دلار 100 تومان است، بار مثبتی در افکار عمومی و معاملات بین‌المللی دارد.»
چرا حذف صفرها ضروری است؟
توسلی در ادامه افزود: این لایحه که از سال 1398 توسط دولت مطرح شده بود، پس از رفع ایرادات شورای نگهبان، بار دیگر در کمیسیون اقتصادی بررسی شد. دلایل اصلی این طرح عبارتند از:
تقویت حیثیت پول ملی: کاهش ظاهری ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی، به‌ویژه در معاملات بین‌المللی، به اعتبار پول ملی لطمه زده است.
کاهش هزینه‌های چاپ اسکناس: چاپ اسکناس‌های فعلی با ارقام بزرگ، هزینه‌های سنگینی برای تأمین کاغذ و جوهر به همراه دارد. حذف صفرها می‌تواند این هزینه‌ها را کاهش دهد.
جلوگیری از دلارزدگی: توسلی هشدار داد که کاهش ارزش ریال باعث شده بسیاری از معاملات داخلی به صورت دلاری انجام شود. این طرح می‌تواند اعتماد به پول ملی را بازگرداند.
تسهیل محاسبات مالی: ارقام بزرگ در معاملات روزمره احتمال خطا را افزایش می‌دهد. واحد پولی جدید این مشکل را برطرف خواهد کرد.
روند تصویب و مراحل بعدی
این لایحه در سال 1399 در صحن علنی مجلس تصویب شده بود، اما به دلیل ایرادات شورای نگهبان به کمیسیون اقتصادی بازگشت. پس از بررسی‌های مجدد با حضور کارشناسان مرکز پژوهش‌ها، کلیات آن در جلسه اخیر به تصویب رسید. توسلی اعلام کرد: «ایرادات شورای نگهبان رفع شده و اگر نیاز به اصلاحات جزئی باشد، در کمیسیون انجام خواهد شد تا لایحه بار دیگر برگشت نخورد.»
این لایحه به زودی برای بررسی جزئیات و اخذ نظرات نهایی به صحن علنی مجلس ارجاع خواهد شد. در صورت تصویب نهایی، مراحل قانونی برای اجرا آغاز می‌شود. همچنین، بحث‌هایی درباره حذف پنج صفر به جای چهار صفر و نام‌گذاری واحد پولی جدید (ریال یا تومان) در کمیسیون در جریان است.
واکنش‌ها و چشم‌انداز
توسلی با اشاره به اثرات مثبت این طرح گفت: «حذف صفرها به تنهایی تورم را کاهش نمی‌دهد، اما گامی ضروری برای اصلاح نظام پولی است. این اقدام از خروج ریال از معاملات داخلی و وابستگی به دلار جلوگیری می‌کند.» وی افزود که کاهش هزینه‌های پنهان، مانند چاپ اسکناس، و بهبود جایگاه پول ملی در سطح جهانی از مزایای کلیدی این طرح خواهد بود.
کارشناسان معتقدند این تغییر می‌تواند اعتماد عمومی به پول ملی را تقویت کند، به‌ویژه در شرایطی که کاهش ارزش ریال، اقتصاد کشور را تحت فشار قرار داده است. با این حال، برخی منتقدان خواستار بررسی دقیق‌تر اثرات اقتصادی این طرح هستند.
جمع‌بندی
تصویب لایحه حذف چهار صفر از پول ملی در کمیسیون اقتصادی، نویدبخش تحولی مهم در نظام پولی ایران است. این طرح با هدف تقویت حیثیت پول ملی، کاهش هزینه‌ها و تسهیل معاملات، در انتظار تأیید نهایی در صحن مجلس است. آیا این تغییر می‌تواند اعتماد به ریال را بازگرداند؟ پاسخ این پرسش به زودی با اجرای این طرح مشخص خواهد شد.
